اعتدال بهترین رویه برخورد با فرزندان کنکوری می باشد
کنکور برای خانواده ها مشکلاتی رو به وجود می آورد که واکنش های هر خانواده هم با هم متفاوت است. بعضی از والدین بی تفاوتند و خیلی کاری به فرزندشان ندارند بعضی ها اوضاع و شرایط راتسهیل نموده وامکانات لازم را فراهم میآورند تعدادی ازوالدین هم حساسیت زیادی به موضوع نشان میدهند و سعی میکنند این حساسیت را در فرزندشان نیز تقویت نمایند والدینی هم هستند که به دلیل عدم رضایت از نوع فعالیت و تلاش فرزندشان برای کنکور، از اهرمهای فشار استفاده میکنند. اما مناسب ترین روش و بهترین راهکارها برای این مساله کدام است؟
واقع گرایی
درحال حاضرجنبه های غیرعلمی وغیرمنطقی زیادی درکنکور وجوددارندکه متاسفانه رایج هم میباشند مشخص ترین نمونه ی این مشکل، اعلام وضعیت فوق العاده درآخرین فرصت است درحالی که دانش آموزان توقع می رود ازهمان سال اول متوسطه با تلاش برای درک وفهم مطالب، آمادگی های لازم را درخود ایجاد وتقویت نمایند، اما در عمل برای دانش آموزان،هیچ سالی، سال آخر نمیشود به این ترتیب همه تلاشها،درس خواندن ها و انگیزه ها درسال آخرجمع می شود منطق حکم میکند که این روند را روشی عاقلانه و واقعگرایانه ندانیم امادر هر حال خود این وضعیت، واقعیتی است که باید آن راپذیرفت بیشتر دانش آموزان با همین روند پا به آخرین سال تحصیلی میگذارند و لذا فشار وسختی زیادی رامتحمل می شوند،حداقل میتوان به دانش آموزان پایه های ما قبل توصیه نمود که برای آمادگی کنکور عاقلانه تر رفتارکنند وهمه چیز را به سال آخر موکول نسازند.
منظوراز واقعگرایی درمورد والدین این است که اولا آنها توقعات خود را درخصوص احتمال موفقیت فرزندشان در کنکور بر اساس عوامل منطقی تنظیم کنید.مثلا از دانش آموزی که درسالهای قبل پیش نیاز لازم را کسب نکرده و ضعف پایه ای دارد نباید توقع قبولی در یک رشته ی بالا داشت یا دانش آموزان را که به هر دلیل از جمله تمایل برای ورود به بازارکامل، انگیزه ی چندانی برای کنکور ندارد نمیتوان با اجبار به کنکور علاقمند ساخت.ثانیا رفتار والدین نیز باید از منطقی تبعیت کند دیده میشود که گاه حساسیت و تب وتاب بعضی از والدین بیشتر ازفرزند کنکوریشان است باید مراقب باشید که به هیچ وجه نقشها جا به جا نشود.اگر کنکور را کار فرزندتان میدانید تقلا و حساسیت بیش از حد شما انگیزه های او را کاهش خواهد داد.
تقویت انگیزه های درونی
اگر میخواهید همراه خوبی باشید به تلاشهای مثبت فرزندتان بیش از نکات منفی توجه داشته باشید و به اصطلاح انگیزه های درونی او را تقویت نمایید. با این کار حس مسؤلیت پذیری او را نیز افزایش خواهید داد این عرف بعضی از والدین است،تا زمانی که فرزندشان کار خودش را می کند کاری به کار او ندارند چون تصور می کنند وظیفه اش را انجام میدهد اما به محض این که کوچکترین نشانه ای تنبلی وکم کاری را مشاهده کردند بلافاصله عکس العمل تندی نشان میدهند.اتفاقا قضیه باید برعکس باشد باید برای زمانی که وظیفه اش را انجام میدهد به او توجه کنید و نشان دهید که متوجه تلاش او هستید.از طرف دیگر فرزند شما ممکن است اشتباه کند، گاهی امکان دارد به استراحت نیاز داشته باشد وزمانی هم انگیزه اش را از دست بدهد،اینجا هم شما به جای واکنش تند،باید کمی مدارا وتحمل را پیشه سازید و باز دنبال رفتارهای مثبت او باشید نه نشانه های منفی تاسف آور است که گاهی والدین می گویند فرزندشان هیچگونه حرکت مثبتی ندارد آیا واقعا چنین چیزی امکان دارد؟.
آیا این خود نشانه ی حداکثر بدبینی نیست؟ اگر چنین تصوری در مورد فرزندتان دارید به احتمال زیاد شما بیش از حد بدبین هستید وگرنه همه ی انسانها به ملاطفت و مهربانی واکنش مثبت تری نشان می دهند تا بدبینی وتندخویی. باز یادآوری این نکته برای والدین لازم است که رفتارهای مثبت را نشانه بروید و به دنبال علایم اثبات تنبلی و از زیر کار در رفتن نباشید.
اجتناب از تنش
حتی اگر حق با شماست تا حد امکان از ایجاد تنش،درگیری،وجروبحث به خاطر مسائل ریز و درشت اجتناب نمایید. ما عادت داریم وقتی مشکل شروع شد می خواهیم مشکل را همان جاحل کنیم،چیزی که معمولا امکان ندارد مگردر صورت استفاده از روشهای غیر از گفتگو باید یاد بگیرید که دعوا هم زمانهای خاص خود را دارد.بله! باور کنید می توان زمانهایی را هم برای دعوا تعیین کرد یک مشکل درفضای آرام،منطقی ومسالمت آمیز بهتر حل می شود تا درمحیطی پر از اضطراب و استرس. یقین داشته باشید در یک فضای غیر منطقی و هیجانی، هیچ مشکلی به شکل منطقی حل نخواهد شد و یک نکته ی فوق العاده مهم دیگر،فرزند شما به خاطر شرایطی که در آن قرار دارد و فشاری که به او وارد میشود گاهی ممکن است رفتارهای تنش را از خود نشان دهد بهانه گیری، نق زدن، رفتار تند و غیرمؤدبانه، بیقراری، سر جر و بحث رابازکردن، توقعات نامعقول و… ازجمله موارد.رفتارهای تنش زا هستند.باز شما که درشرایط متعادل تری قرار دارید بهتر میدانید هم به آرامش اوضاع وهم به آرامسازی فرزندتان کمک کنید اگر شما هم بخواهید عکس العمل نشان دهید به طور حتم اوضاع از آن چه که هست بدتر خواهد شد تجربه نشان داده است که دانش آموزان کنکوری در مقاطعی به دلیل استمرار فعالیت،خستگی و یا فشارهای محیطی دچار افت می شوند..
توصیه به والدین کنکوری ها
ایام بعد از امتحانات نوبت اول در مورد دانش آموزان دوازدهم، بعد از ایام عید، و نزدیکی های هفته های پایانی ازجمله مقاطعی است که افت روحیه درآن زیاد دیده میشود.هم والدین و هم دانش آموزان باید مراقب باشند،که این افت های مقطعی را غیرعادی تلقی ننمایند و بدانند که این وضعیت گذرا است.والدین دراین مقاطع نباید ازتقویت انگیزه های درونی غافل بمانند.
میانه روی
از قدیم گفته اند اعتدال درهمه چیز خوب است،حتی در کنکور! درخانواده های زیادی دیده می شود که به خاطر کنکور هرنوع رفت و آمد خانوادگی ممنوع می گردد. بعضی از والدین حتی دید و بازدید عید را هم قطع می کنند. بعضی ها حتی تلویزیون راهم کاملا جمع می کنند. اینکه چنین رفتارهایی تا چه حد ضرورت داردجواب قاطعی ندارد چراکه شرایط خانواده ها فرق می کند.
اما بازهم تکرار می کنیم:اعتدال در همه چیز خوب است.مهم رفتارهای تند،یک طرفه وحساسیت برانگیز نیست،نکته ی مهم اعتدال و منطق موجود در رفتارهاست. گاه ممکن است یک بار مهمانی رفتن یادیدن یکی از افراد فامیل ویا حتی یک سفرمختصر،انگیزه ای درفرزندتان ایجاد کندکه حتی عقب افتادگی چند هفته ای را جبران نماید تحمل شرایطی سخت و یکنواخت برای مدت چندین ماه برای هرکسی مقدور نیست حتی اگر خودش رضایت داده باشد، ما چنین شرایطی را فقط برای ۲ماه آخر توصیه می کنیم که در جای خود بدان اشاره خواهد شد…..
عدم مقایسه
یکی از لطمات سنگین خانواده ها برروی فرزندان، مقایسه ی آنها با دیگران است. بسیار پیش آمده که درجلسات مشاوره دانش آموزان کنکوری از وجود چنین جوّی در محیط خانواده به شدت ابراز نارضایتی کرده اند مقایسه با دوستان افراد فامیل،فرزندان آشنایانی که قبول شده اند، اگر چه با هدف ایجاد انگیزه صورت میگیرد، ولی عملا نتیجه ای عکس به بار می آورد وگاه حتی باعث تنفر وبیزاری دانش آموزان نه تنها ازکنکور، بلکه هر موضوع مرتبط باآن مقایسه روش خوبی برای ایجاد انگیزه نیست و یا حداقل تنها روش ممکن نیست. به جای آن تقویت انگیزه های درونی راتوصیه می کنیم…
آیا به نظر شما دانش آموزان این گونه رفتارها در هنگام کنکور و امتحانات از طرف والدین به شما کمک میکند؟
تهیه کننده ی مطالب : آقای سلیمی نسب- معاون آموزشی محترم موسسه فرهنگی آموزشی امام حسین(علیه السلام)
تایید کننده ی مطالب: مریم قدسی – مشاور دبیرستان